Hulp bij schoonmaken oude Voigtlander Bessa

[Weselaar]

Afgelopen week heb ik een Voigtlander Bessa 6x9 met Anastigmat Voigtar 1:7,7 105mm op de kop getikt. De camera ziet er nog geweldig uit voor haar leeftijd en de sluiter werkt verder ook naar behoren (zo op het zicht).

De lens heeft aan de binnenkant echter wat vuiltjes die ik graag zou verwijderen voor ik er een rolletje in doe. Nu heb ik dit nog nooit zelf gedaan, maar zou het graag proberen als dat niet te moeilijk is.

Zijn er hier wat ervaringsdeskundigen die wat tips hebben?

[jbladel]

Afgelopen week heb ik een Voigtlander Bessa 6x9 met Anastigmat Voigtar 1:7,7 105mm op de kop getikt. De camera ziet er nog geweldig uit voor haar leeftijd en de sluiter werkt verder ook naar behoren (zo op het zicht).

De lens heeft aan de binnenkant echter wat vuiltjes die ik graag zou verwijderen voor ik er een rolletje in doe. Nu heb ik dit nog nooit zelf gedaan, maar zou het graag proberen als dat niet te moeilijk is.

Zijn er hier wat ervaringsdeskundigen die wat tips hebben?

Er bestaat het concept van optische centratie, de elemtenten zijn op een bepaalde manier gedraaid en geplaatst om een zo goed mogelijk beeld te verkrijgen. Als je de elementen verwijdert voor het schoonmaken kan het zijn dat deze optische centratie achteruit gaat.
Maar of dit aan de hand is met de Bessa, en of je deze lens al dan niet moet openen (om die specifieke reden) laat ik graag even aan de medeforumgenoten, die daar echt verstand van hebben.

Ik heb zelf meerdere lenzen open gehad om schimmel en dergelijke te verwijderen. Ik heb geen ervaring met de anistigmat of andere Voigtlander Bessa lenzen! Meestal heb je een 'lens spanner' nodig om een lens te openen. (https://www.fotoshopaalten.com/nl/lens-spanner-tool-pro.html)
Maar in het geval van de anastigmat lijkt het erop alsof je het naamplaatje met een rubberen ring moet verwijderen (ik zie geen 'notches' voor de spanner). (https://www.micro-tools.de/en/Lens-Tools-oxid/LR10.html)

Als je het naamplaatje (retaining ring) er uit draait zal het voorste element (waarschijnlijk) los liggen, en kun je deze verwijderen. Daarna kun je met de elementen bezig blijven tot je de sluiter of het diafragma tegenkomt.
Hoe je de achterste elementen in een balgcamera schoonmaakt zou ik niet weten.

Ik gebruik zelf microvezel doekjes, en een balgje (https://www.cameranu.nl/nl/p4784/giottos-rocket-air-aa-1900-big). Mijn lenzen zijn over het algemeen wat moderner, dus kun je daar met lenzenvloeistof (van bv Zeiss) gewoon mee aan de slag. Er is mij echter meermaals (op dit forum) verteld dat oudere lenzen ongeharde coatings hebben, die je er dus af kan poetsen als je niet voorzichtig bent.

Je kan ook eens een reparatieverslag bekijken.

Het belangrijkste is denk ik: balg, microvezeldoek, en zo'n rubberen ring om de naamplaat te kunnen verwijderen.

https://www.analoogfotoforum.nl/index.php/topic,27951.0.html

[Weselaar]

Dank voor de uitgebreide reactie!

Voor zover ik zie zijn er twee ringen met notches aan de binnenkant van de balg. Eén ring draait het hele lens/sluitermachnisme van de balg af en de andere ring zorgt ervoor dat het achterste lenselement eraf kan.

Mijn idee was om het voorste en achterste lenselement er af te draaien om daarna met een open sluiter het middelste element schoon te kunnen maken. Zo hoef ik niet met de sluiter te knoeien, want ik vrees dat ik dat hopeloos zou verpesten.

Ik kan verder vrij weinig vinden over eventuele ongeharde coatings in die bessa's. De mijne is vermoedelijk uit 1935.

Ook veel dank voor de tip van de voorste lens, dat helpt al een heel stuk!

[Erik van der Harst]

De Anastigmat Voigtar heeft waarschijlijk 2 lenzen in de voorste helft en 1 in de achterste. Er is geen plaats voor een middelste lens in de sluiter vanwege de sluiter zelf en het diafragma. Als je tussen die 2 voorste wilt schoonmaken zal je er 1 moeten losschroeven, vaak met een ringetje met een paar sleuven en zo'n sleutel. Lenzen van voor de oorlog hebben geen coating omdat dat door Zeiss tijdens de oorlog ontwikkeld is. Je kan de voorste ook laten zitten en de achterkant door de sluiter op B schoonmaken.
Een beetje stof is overigens niet zo'n probleem. Schiet eerst een filmpje en kijk hoe het bevalt. Met lenzen/camera's van voor de oorlog hoef je sowieso geen wonderen te verwachten. En als je daarna toch schoonmaakt kan je vergelijken.

[Weselaar]

Een beetje stof is overigens niet zo'n probleem. Schiet eerst een filmpje en kijk hoe het bevalt. Met lenzen/camera's van voor de oorlog hoef je sowieso geen wonderen te verwachten. En als je daarna toch schoonmaakt kan je vergelijken.

Dank! Ik heb zo’n Spanner besteld, dus in afwachting van diens aankomst ga ik er een rolletje doorheen halen. Inderdaad een goed en leerzaam proces qua vergelijking, mits ik besluit over te gaan tot schoonmaken ;-)

[bontenbal]

Voor het losmaken van de ring met inkepingen gebruik ik al jaren een aangepaste steekpasser. Die heb ingekort en daarna de bekjes bijgeslepen zodat die in de sleufjes past. Ik gebruik dit tool ook het openen va de achterkant van horloges. Werkt altijd

Groeten Adriaan B.

[Mr_Flibble]

Over het algemeen kun je de lensgroepen er in zijn geheel afschroeven zonder dat je hiermee de kritische focus verpest. Zolang je de groepen er maar weer goed op draait.
Dit geeft je meestal al genoeg toegang tot lens elementen die aanslag hebben.

Focus helicals uit elkaar schroeven is meestal ook geen probleem zolang je onthoud dat deze multi-treaded schroefdraad kunnen hebben. Dus even bijhouden bij welke positie de schroefdraaden loskomen van elkaar.

In geval van schimmel of separatie tussen verlijmde elementen wordt het wel een ander verhaal

[Weselaar]

Kleine update: inmiddels een spanner en zo'n rubberen "stop ontvangen en daarmee in staat geweest om de lens elementen voor en groot deel te reinigen.

Enige punt waar ik nu mee zit: ik had niet verwacht dat het voorste lenselement los zou zitten. Deze viel dus op mijn micro doek bij het losdraaien van de ring. Maar nu twijfel ik of de bolling naar voren moet of juist in de lens gericht.

Iemand een idee?

[Jonnie88]

Enige punt waar ik nu mee zit: ik had niet verwacht dat het voorste lenselement los zou zitten. Deze viel dus op mijn micro doek bij het losdraaien van de ring. Maar nu twijfel ik of de bolling naar voren moet of juist in de lens gericht.

Ik heb nog nooit een oude lens gezien met de vlakke kant naar voren dus ik zou hem naar voren richten.

Jon

[Weselaar]

Daar zat ik ook aan te denken, Jon!
Ik ga hem met de bolle kant terugplaatsen en een testrolletje doen! Veel dank :-)

[Mr_Flibble]

Mocht'ie alsnog geflipt zijn, dan levert het in ieder geval artistiek resultaat op