Kleurenkop Axomat Color 4 versus Opemus 5

[Erik.M.]

Ik ben volop bezig om weer een doka in te richten.
Inmiddels heb ik een Opemus 5 ( zwart-wit versie)
Nu kan ik waarschijnlijk een Axomat Color 4 verkrijgen maar ik zou graag willen weten of de kleurenkop van de 4 op de 5 past 

Alvast bedankt voor reacties..... 

[elvinhaak]

Poeh!
Weet ik ook zo niet direct uit m'n hoofd. Ik dacht van wel wat maten betreft. Weet enkel niet zeker meer hoe het zat met de lichtopbrengst en verdeling. Ik denk dezelfde kop maar misschien zijn er meerdere mogelijk.
De kleurenkop die op mijn Opemus V past, past ook op m'n Axomat IV en III in ieder geval, maar ik weet niet of er aparte koppen zijn gemaakt.
De Axomat is gemaakt voor KB-film  en daar is ook de condensor voor gemaakt.
Bij de Opemus kan je zowel 6x6 negatieven als KB en andere kleinere maten gebruiken.... het enige wat je dan verandert is de lens en negatiefhouder. De condensor bij de Opemus verander je dus niet.
Dat betekent dat je ook bij KB maar een klein deel van het beschikbare licht gebruikt om je KB-negatieven (of 110 bijvoorbeeld ook) te vergroten. Het grootste deel van het licht blijft dus onbenut. Dit levert daarom langere belichtingstijden op dan met hetzelfde negatief in de Axomat.
Nu is het allemaal zo heerlijk uitwisselbaar dat ik voor KB het onderste deel van de Axomat-vergroter aan de zuil koppel  en de lampkop (van de Opemus maar die is gelijk aan die van de Axomat) erop zet en bij 6x6 de complete Opemus. Dat kan dus ook met de kleurenkop die ik heb.  Bij KB gebruik ik dus ook het volledige licht van de lampkop (kleur of ZW).. Tsja, geen ruimte om 2 vergroters compleet opgebouwd te laten staan he.

[Erik.M.]

Ik heb inmiddels de kleurenkop binnen en als alles volgens planning verloopt komt deze week ook de bijbehorende transformator binnen. ( Kostte nog best wel zoek- en onderhandelingen voordat de huidige eigenaar de trafo wilde verkopen  )

Nu is het nog (lang) niet zover dat ik kleur wil gaan doen (eerst zwart-wit maar weer eens onder de knie krijgen  ) maar alvast inlezen en voorbereiden kan natuurlijk geen kwaad.

Daarom een paar vragen:

1) Voor kleurenafdrukken zijn er andersoortige chemicaliën nodig dan voor zwart-wit ?

2) Is er voor kleurenafdrukken andere papiersoorten nodig dan voor zwart-wit ?

3) Zijn er, behalve de chemie en het papier nog andere, specifiek voor kleur, materialen nodig ?

Ik kan (op dit moment) geen draadje op dit forum vinden waar ik de antwoorden kan vinden, mocht dit draadje er toch zijn, dan graag een linkje er naar.

Alvast bedankt voor eventuele reacties.

[Jonnie88]

1) Voor kleurenafdrukken zijn er andersoortige chemicaliën nodig dan voor zwart-wit ?

2) Is er voor kleurenafdrukken andere papiersoorten nodig dan voor zwart-wit ?

3) Zijn er, behalve de chemie en het papier nog andere, specifiek voor kleur, materialen nodig ?

Ja, ja en eigenlijk ook ja .

Je hebt RA-4 chemie nodig, RA-4 kleur papier en een colorprocessor want kleur doen in schalen zoals bij z/w is niet echt te doen. Verder moet je een hele andere doka verlichting hebben want RA-4 papier is veel gevoeliger voor licht.

Ik zou eerst z/w maar eens goed leren voordat je aan kleur begint. Dat je er hier op het forum weinig over ziet is omdat er maar weinig forumleden zijn die dit doen en minimaal 2 daarvan gebruiken ook nog een automatische processor.

Jon

[elvinhaak]

Nu is het nog (lang) niet zover dat ik kleur wil gaan doen (eerst zwart-wit maar weer eens onder de knie krijgen  ) maar alvast inlezen en voorbereiden kan natuurlijk geen kwaad.

Daarom een paar vragen:

1) Voor kleurenafdrukken zijn er andersoortige chemicaliën nodig dan voor zwart-wit ?

Ja! Bijvoorbeeld RA-4 proces. Als je hierop zoekt op dit forum vind je heel veel info.

2) Is er voor kleurenafdrukken andere papiersoorten nodig dan voor zwart-wit ?

Ja, bijvoorbeeld RA-4 ;-)

3) Zijn er, behalve de chemie en het papier nog andere, specifiek voor kleur, materialen nodig ?

In ieder geval een manier om je chemie op de juiste temperatuur te houden omdat je anders veel last gaat krijgen van kleurenzwemen. Daarnaast vinden velen het makkelijk om te werken met een lamp die niet zichtbaar wordt op je papier, ik werk(te) meestal gewoon in het pikkedonker maar dan moet je dus echt alles op de tast kunnen vinden (rood licht bijvoorbeeld werkt niet op kleurenpapier.. dan is het al belicht).
Schaalontwikkeling is vanwege het vasthouden van de temperatuur en het niet kunnen gebruiken van licht niet echt handig, dan is een kleurendrum makkelijker: na belichting gaat het vel papier (in het donker) in de drum en daarna kan het licht gewoon aan terwijl je afdruk(ken) ontwikkelt/ontwikkelen.
Een kleuren-analyser is makkelijk om mee te werken, kost natuurlijk wel wat tijd om er goed mee om te leren gaan (iemand trouwens een link naar een goede uitleg hoe je die kunt gebruiken ?). zonder analyser is het best veel werk om de juiste filterwaarde uit te zoeken.

van Jonnie:
Je hebt RA-4 chemie nodig, RA-4 kleur papier en een colorprocessor want kleur doen in schalen zoals bij z/w is niet echt te doen. Verder moet je een hele andere doka verlichting hebben want RA-4 papier is veel gevoeliger voor licht.

nodig is het niet, wel handig. Je zit wel ook met de hoeveelheid die je wilt doen en welke investering je daarvoor over hebt. Eenmaal kleur aan het afdrukken wil je meestal ook snel door om chemie etc. niet te laten verouderen. De DoKa-verlichting vond ik dermate onzinnig - je ziet toch nog zo goed als niets - dat ik die al niet meer opgezet heb de vorige keer. Meekijken tijdens het proces zit er ook niet echt in zoals bij ZW-afdrukken wel kan. Gewoon een tijd in het bad houden, naar de volgende, naar de volgende en dan kan je het resultaat gaan bekijken. Ik vond verlichting echt geen meerwaarde hebben. Gewoon lekker op de tast werken.

[gary]

De kunde van Ra-4 afdrukken zit hem in een afdruk te maken die bij benadering lijkt op het proefstrookje die je 7 minuten daarvoor van het zelfde negatief met de zelfde vergroter gemaakt hebt. Dat lijkt een vanzelfsprekendheid maar dat is in praktijk bij lange na niet makkelijk.
Laat staan dat je na 2 weken een tweede druk van de zelfde opname wilt maken. Het komt er op neer zeer goed op temperatuur,tijd en belichting reproduceerbaar te kunnen werken.

[Erik.M.]

Ik denk dat ik er (heel veel) te gemakkelijk over nadacht........ 
Er komt dus veel meer kijken bij kleurafdruk dan bij zwart-wit.

Vroeger, ( ergens in de 2e helft van de vorige eeuw  ) heb ik wel dokawerk gedaan, maar toen ook enkel zwart-wit.
Dus ik denk dat ik gewoon reëel moet zijn en het kleurenafdrukgebeuren laten voor wat het is en me (weer) richten op zwart-wit.
Ik zou sowieso flink moeten investeren in chemie, papier, ontwikkeldrums en noem maar op. En dat voor misschien maar 1 of 2 kleurenafdrukken per maand....

Ik heb inmiddels (op de trafo na, maar die komt binnen enkele dagen) 2 complete vergrotersets, de Opemus 5 (zwart-wit versie) en een Opemus-4 kleurenversie. Ik denk dat ik de kleurenversie maar weer in de verkoop doe. Ik heb er geen "kapitaal" voor neergelegd dus ik zal er ook niet al te veel op moeten toeleggen...... 

En mijn kleuren negatieven? Ach, die kan ik gewoon inscannen en dan digitaal bewerken en eventueel afdrukken op de printer...... 

[Jonnie88]

Ik zou die kleurenvergroter niet wegdoen; daar kun je vrij gemakkelijk z/w multigrade mee doen.

Jon

[Erik.M.]

Ik zou die kleurenvergroter niet wegdoen; daar kun je vrij gemakkelijk z/w multigrade mee doen.

Jon

Ik ben een volkomen leek op dit gebied, bedoel je er mee te zeggen dat ik de kleurenkop gewoon op de Opemus 5 kan laten zitten en dan zwart-wit afdrukken kan maken?

[Jonnie88]

Ik ben een volkomen leek op dit gebied, bedoel je er mee te zeggen dat ik de kleurenkop gewoon op de Opemus 5 kan laten zitten en dan zwart-wit afdrukken kan maken?

Je kunt toch gewoon de Axomat 4 vergroter gebruiken? Ik neem tenminste aan dat je een complete Axomat 4 gaat krijgen. Die kop hoef je dan niet te verplaatsen.

Jon

[Erik.M.]

Ik heb een Opemus 5 zwart-wit versie. En een 4 die bestaat uit losse onderdelen. Daarnaast heb ik, apart van elkaar, de kleurenkop en de trafo aangeschaft.
Mijn idee is om die kleurenkop op de 5 te zetten (deze ziet er fysiek wat netter uit dan de 4). Dit was ook oorspronkelijk mijn vraag bij het starten van dit topic.

Maar, als ik het allemaal goed begrijp, kan ik, met de kleurenkop op de Opemus 5, gewoon zwart-wit kan doen, waarbij de kleurenkop wat extra '" mogelijkheden" t.b.v. het papier oplevert?

[Fotohuis]

Multi Grade papier stuur je met of:
1. Losse multi contrast filters 0-5 in de filterlade of (dat zijn duurdere), onder de lens.
2. Met een multi grade kop met gradatie's 0-5.
3. Met een kleurenkop, combinatie van M en Y, meestal 0-4 in te stellen.
4. Met een Split Grade systeem, in feite 2 filters 00 en 5 waarvan de verhouding in tijd de gradatie bepaald, dit systeem is dan meestal automatisch waarbij in één meting zowel de tijd als gradatie wordt bepaald.

[elvinhaak]

De 'mogelijkheden' met de kleurenkop zijn dat je zonder het gebruik van losse filters je gradaties kunt wisselen bij multigrade-papier.
In de praktijk - heb ik gehoord - wordt 'echt hard' met gradatie 5 niet gehaald maar je kunt dan weer wel een 'tussengradatie' maken die je zelf in kunt stellen. Met de kleurenkop zou je in princiepe '5' moeten kunnen instellen maar is dat meer hardheid 4,5. Natuurlijk werkt de condensor ook hardheid-vergrotend t.o.v. een diffuser-vergroter dus heb je minder vaak hardheid 5 nodig. Verder ontwikkel je je ZW-films aan de hand van de vergroter die je gebruikt (dus minder harde ontwikkeling als je een condensor-vergroter hebt dan als je een diffuser-vergroter gebruikt) en je kunt daarin nog wat sturen als je ontwikkelt voor gebruik met de kleurenkop.

Losse filters zijn te krijgen in de gradaties 00 t/m 5. Deze knip je op maat voor de filterlades van de Opemus/Axomat zonder kleurenkop.

Blijft natuurlijk dat een Axomat geschikt is voor formaten tot kleinbeeld en een Opemus voor formaten tot 6x6. Omdat je geen wisselende delen hebt bij de Opemus voor kleinbeeld en Axomat behalve de negatiefhouder is de belichtingstijd bij de Opemus voor KB een stuk langer dan bij de Axomat.
Met wat uitwisseling kun je op dezelfde manier gaan werken met zowel Opemus als Axomat.

Met losse filters is het werken als Split-grade ook mogelijk (filters 00 en 5), of je plaatst een andere lichtmodule voor splitgrade in jouw vergroter (dit kun je dus nadien ook doen). Dit heeft tevens  het voordeel dat je je handen niet meer brand aan het lamphuis ;-)

In feite maak je dus gewoon een keuze voor welke kop en papier je wilt gaan gebruiken en aan de hand daarvan ga je je films ontwikkelen (en belichten)... of je begint gewoon ergens en past dat in de loop van de tijd aan.
Als je beide systemen hebt, kun je ook gewoon in de praktijk zien wat voor jouw workflow het makkelijkst is en desnoods gewoon afwisselend werken.

Ik gebruik vanwege de ruimte die ik heb (in de ruimte, m'n vergroter staat letterlijk tegen het dak) normaal altijd de vaste kop, soms zelfs de lampkop van een Opemus 2 zonder filterlade omdat ik daarbij de vergroter hoger op kan schroeven voor een grotere afdruk zonder dat ik een gat in het dak moet zagen. De kleurenkop valt net wat breder zodat 30x40 cm niet haalbaar is en daarnaast wordt de kleurenkop nog wat heter binnen het dak... door mijn beperkte ruimte wordt de keuze van de kop bepaald en dat bepaalt dus ook weer de manier van belichten en ontwikkelen van de negatieven ;-)